Gezondheid
Een veehouderij kan invloed hebben op de gezondheid van omwonenden. De gezondheidsrisico’s van een nieuwe veehouderij of uitbreiding van een bestaand bedrijf horen daarom in een milieueffectrapport thuis. Het gaat vooral om:
- Luchtkwaliteit (waaronder fijnstof)
- Geur
- Geluid
- Risico op infectieziekten (zoönosen, antibiotica resistentie en endotoxinen)
Breng woningen en andere gevoelige bestemmingen in beeld en beschrijf het lokaal gezondheidsbeleid en/of beleid rond leefomgevingskwaliteit, bijvoorbeeld gemeentelijk geurbeleid. Kijk zowel naar wettelijke eisen als naar de WHO-advieswaarden.
Omdat er veel onzeker is over de relatie gezondheid – intensieve veehouderij, adviseren we om:
- Actuele resultaten van het landelijk onderzoek Veehouderij en Gezondheid Omwonenden (VGO) te gebruiken.
- Adviezen en richtlijnen van de GGD te gebruiken, zoals de richtlijn Veehouderij en gezondheid. Neem in een vroeg stadium van de planvorming contact op met de lokale GGD.
Fijnstof
Veel veehouderijen stoten fijnstof uit. Het milieueffectrapport moet, naast een toetsing aan de wettelijke eisen (grenswaarden), duidelijk maken welke effecten het plan en de alternatieven hebben op de luchtconcentraties van met name fijnstof. Ook onder de grenswaarden kunnen er negatieve effecten optreden op bijvoorbeeld gezondheid; het milieueffectrapport moet dit inzichtelijk maken. Bepaalde veehouderijen zijn een grote bron van fijnstof en zorgen voor een overschrijding van de grenswaarden op een woning of object in de omgeving. Deze fijnstof knelpunten worden gemonitord in het Centraal Instrument Monitoring Luchtkwaliteit (CIMLK). Op de Atlas Leefomgeving is de actuele luchtkwaliteit te zien. In het kader van het Schone Lucht Akkoord werken het Rijk, de provincies en de aangesloten gemeenten aan het verbeteren van de luchtkwaliteit.
Geur
Het milieueffectrapport geeft inzicht in de geuremissie en geurbelasting. De geurbelasting van een individuele veehouderij wordt bepaald met het rekenmodel V-Stacks Vergunningen. Gezien de grootte van de meeste mer-plichtige veehouderijen vragen we in veel gevallen om ook inzicht te geven in de cumulatieve geurbelasting met het rekenmodel V-Stacks Gebied. Hierbij wordt ook de achtergrondgeurbelasting van andere, al aanwezige, veehouderijen in de omgeving betrokken. Ook van andere geurbronnen, zoals brijvoerproductie en mestbewerking en –verwerking, moeten de gevolgen voor de geurhinder beschreven worden.
Ammoniak
De emissie van ammoniak (NH3) zorgt voor stikstofdepositie. Op veel plaatsen in Nederland is de stikstofdepositie zo hoog dat dit negatieve gevolgen heeft voor beschermde natuur. Het milieueffectrapport geeft inzicht in de milieugevolgen van de ammoniakuitstoot. Het rapport brengt in beeld wat het effect is van de (extra) depositie van stikstof (uit ammoniak) van het plan op kwetsbare gebieden. Het kan zijn dat de provincie in de omgevingsverordening ook nog aanvullende eisen heeft vanwege bescherming van zeer kwetsbare natuurgebieden.
Diergezondheid
Naast volksgezondheid kan het milieueffectrapport ook de effecten van het plan op de diergezondheid in beeld brengen. Factoren die relevant zijn voor de diergezondheid zijn:
- Houderijsysteem
- Hittestress
- Stalbranden
- Mogelijkheid om calamiteiten op te vangen (zoals vervoersverboden)
Wanneer is voor een veehouderij een MER nodig?
In Bijlage V bij het Omgevingsbesluit staat welke projecten en besluiten mer-(beoordelings)plichtig zijn. Voor de oprichting, wijziging of uitbreiding van een veehouderij moet een MER opgesteld worden als het gaat om meer dan:
- 85.000 plaatsen voor mesthoenders
- 60.000 plaatsen voor hennen
- 3.000 plaatsen voor mestvarkens of
- 900 plaatsen voor zeugen
In alle andere gevallen (waarbij een omgevingsvergunning wordt aangevraagd voor een intensieve veehouderij) moet het bevoegd gezag beoordelen of een MER nodig is (mer-beoordelingsplicht). Wanneer bijvoorbeeld een gemeente of provincie een plan vaststelt wat een kader biedt voor veehouderijen (zoals het omgevingsplan), dan moet voor dat plan ook een MER opgesteld worden.
Welke regels zijn relevant voor veehouderijen?
In het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal) staan algemene rijksregels. Een veehouderij is daarin aangemerkt als milieubelastende activiteit. In het Bal staan ook de regels waar de veehouderij aan moet voldoen, zoals bijvoorbeeld voor dierenverblijven en het opslaan van mest.
Het Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl) staan onder andere instructieregels voor gemeenten als zij via het omgevingsplan veehouderijen toe willen staan. Deze instructieregels gaan over geur, lucht en geluid. Zo staan in het Bkl aan te houden afstanden tot woningen bij de opslag van mest. Provincies kunnen aanvullende instructieregels opnemen in de omgevingsverordening. Dit moet wel passen bij het beleid van de provincie, wat is vastgelegd in de provinciale omgevingsvisie.
In het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl) staan onder andere regels voor energiebesparende maatregelen, ook deze kunnen relevant zijn voor een veehouderij.
